نام قدیم و جدید بندرپهلوی است. شبه جزیره انزلی مهم ترین بندر دریای کاسپین است. اهمیت بندری آن از زمان دایر شدن خط آهن روسیه و اتصال آن به راه های دریای مازندران چند برابر شده. بعد از اینکه جاده تهران رشت ساخته شد سال ها تنها راه سفر به اروپا بود. حاشیه باریکی به درازای 35 کیلومتر خلیج انزلی را از دریا جدا می کند. شبه جزیره غازیان که در قسمت مشرق مدخل خلیج قرار دارد دارای تاسیسات مهم شیلاتی و گمرکی و اسکله های متعدد می باشد. انزلی از مرکز استان گیلان یعنی رشت 36 کیلومتر فاصله دارد و مساحت آن 275 کیلومتر مربع است. شهرستان انزلی بجز شهر انزلی که مرکز شهرستان است شهرستان دیگری ندارد اما متشکل از دهستان حومه با 9 پارچه و قریه و دهستان چهار فریضه به عبارت: کولیور، بشمن، سنگاچین، کپورچال، متشکل از 16 پارچه آبادی می شد. روستای بزرگ آبکنار که مرغوبیت حصیر بافت آنجا گیلان گیر شده از آبادی های معروف این بندر است. انزلی در گذشته دو موج شکن داشت که توسط روس هاس ساخته شده بود اما امروزه دو موج شکل بزرگ تر نیز به آن اضافه شده است. این بندر نقش مهمی در روابط اقتصادی ایران و شوروی سابق ایفا می کرد. روزی نبود که یک کشتی روسی در این بار انداز بندر پهلو نگیرد. بخش عمده اهالی انزلی از راه صید ماهی، جاذبه توریسی آن زندگی می نمایند. قبل از انقلاب انزلی و هتل های شیک و پلاژ های متعدد آن، از صدها هزار نفری که هر تابستان به منظور استفاده از آب دریا به آنجا هجوم می آوردند میزبانی می کردند. شهرک مدرن معروف به دهکده ساحلی غازیان نیز مایه آبروی بندر است و در ذهن خاطره شهرک های توریستی جزایر قناری اسپانیا را زنده می کند. راه شوسه 21 فرسنگی انزلی آستارا، گیلان را به آذربایجان متصل می کند. بلوار انزلی تا قبل از وقایع شهریور 1320 یکی از زیبا ترین گردشگاه های ساحلی خاورمیانه بود لیکن بعد ها بر اثر کم توجهی و سهل انگاری موقعیت ممتاز خود را اندک اندک از دست داد. خاویار، مرکبات، ماهی، مرغابی وحشی، حصیر از محصولات و پل متحرک غازیان، بلوار، مرداب و تالاب زیبای انزلی از مختصات آن است. رابینو در ولایت دارالمرز گیلان مرکبات انزلی را به شرح زیر صورت داده است: پاتاوی، عباسی، لیمو، شاه لیمو، ترش لیمو، دارابی، لیمومودار، تو سرخ، بالنگ، بادرنگ، سلطان مرکبات (نارنگی)، کیجامینه چرتقال، نارنگی، نارنج، لیمو شیرین، ترنج و تو سبز.