پورتال جامع گیلان


چائی

ČÂĪ تلفظ

گیاه ها دسته بندی


چای. کشت و صنعت این گیاه در ایران تازگی دارد و از عمر آن در مملکت ما کمی بیشتر از 100 سال می گذرد. زیرا اولین مزارع چای به همت محمدمیرزا ملقب به کاشف السلطنه، بانی چای در ایران به سال 1279 شمسی مقارن با 1901 میلادی در لاهیجان و تنکابن احداث شد. زارعین شمال ابتدا از کشت چای استقبال نکردند لذا تجار چای کماکان به وارد کردن چای از هندوستان و سیلان ادامه دادند. لیکن موقعی که بر اثر مساعی کاشف السلطنه پی برند بوته چای حدود 90 تا 100 سال عمر کرده و سالی چند بار محصول می دهد کم کم به کشت این گیاه پر منفعت رغبت پیدا کردند. با توسعه کشت در گیلان اولین کارخانه چای سازی در سال 1312 شمسی در باغ کشاورزی لاهیجان ساخته شد. تشویق های دولت به تدریج حدود 30 هزار هکتار را زیر کشت چای برد. گیاه چای را بر اثر هرس کردن به شکل بوته نگه می دارند. حال آنکه اگر آن را به حال خود رها کنند درختی به ارتفاع 4 تا 5 متر خواهد شد. موقع چای چینی فقط سر برگ های جوان را که در اصطلاح محلی به آن (ذپه) می گویند را می چینند. ذپه بهاره مرغوب ترین است. گل چای سفید و دارای 5 گلبرگ و میوه آن به شکل کپسولی به قطر تقریبی 3 سانتی متر است. بذر چای را از هسته کپسول می گیرند. چای چینی در شمال از اردیبهشت لغایت مهر ماه طول می کشد و چای چین ها که اکثرا دختران زیبای روسائی هستند هر 7 تا 10 روز یک بار برای چیدن ذپه ها اقدام می نمایند. به همین دلیل باغات چای گیلان در فصل چای چینی رنگ و حال مخصوصی پیدا می کند. چای را بعد از آنکه چیدند به کارخانه چای سازی منتقل می کنند و برگ سبز در کارخانه تا موقع عرضه شدن به بازار مراحل پلاس، مالش، غربال، تخمیر، خشک کردن و درجه بندی را پشت سر می گذارد. کلیه موارد نام برده ماشینی است و فقط کارگران متخصص مراحل را کنترل می نمایند. تولید محصول باغات چای سالیانه حدود 100000 تن برگ سبز چای یا حدود 25000 تن چای خشک می باشد. در گیلان شرقی چای را اکثرا در کوهپایه و در گیلان غربی در اراضی مسطح و غالبا در جوار شالیزار کشت می دهند. تعداد کل کارخانه های چای گیلان تا شهریور 1358 به 123 فقره می رسید. چای از تیره Malvaceae پنیرکان و نام علمی آن Thea sinensis می باشد.



apps